Ec 4-7 (Vulgate)

   ¹ [Verti me ad alia, et vidi calumnias
quæ sub sole geruntur,
et lacrimas innocentium,
et neminem consolatorem,
nec posse resistere eorum violentiæ,
cunctorum auxilio destitutos,
   ² et laudavi magis mortuos quam viventes ;
   ³ et feliciorem utroque judicavi
qui necdum natus est,
nec vidit mala quæ sub sole fiunt.
   ⁴ Rursum contemplatus sum omnes labores hominum,
et industrias animadverti patere invidiæ proximi ;
et in hoc ergo vanitas et cura superflua est.
   ⁵ Stultus complicat manus suas,
et comedit carnes suas, dicens :
   ⁶ Melior est pugillus cum requie,
quam plena utraque manus cum labore et afflictione animi.
   ⁷ Considerans, reperi et aliam vanitatem sub sole.
   ⁸ Unus est, et secundum non habet,
non filium, non fratrem,
et tamen laborare non cessat,
nec satiantur oculi ejus divitiis ;
nec recogitat, dicens :
Cui laboro, et fraudo animam meam bonis ?
In hoc quoque vanitas est et afflictio pessima.]
   ⁹ [Melius est ergo duos esse simul quam unum ;
habent enim emolumentum societatis suæ.
   ¹⁰ Si unus ceciderit, ab altero fulcietur.
Væ soli, quia cum ceciderit, non habet sublevantem se.
   ¹¹ Et si dormierint duo, fovebuntur mutuo ;
unus quomodo calefiet ?
   ¹² Et si quispiam prævaluerit contra unum,
duo resistunt ei ;
funiculus triplex difficile rumpitur.
   ¹³ Melior est puer pauper et sapiens,
rege sene et stulto,
qui nescit prævidere in posterum.
   ¹⁴ Quod de carcere catenisque interdum quis egrediatur ad regnum ;
et alius, natus in regno, inopia consumatur.
   ¹⁵ Vidi cunctos viventes qui ambulant sub sole
cum adolescente secundo, qui consurget pro eo.
   ¹⁶ Infinitus numerus est populi
omnium qui fuerunt ante eum,
et qui postea futuri sunt non lætabuntur in eo ;
sed et hoc vanitas et afflictio spiritus.]
   ¹⁷ [Custodi pedem tuum ingrediens domum Dei,
et appropinqua ut audias.
Multo enim melior est obedientia quam stultorum victimæ,
qui nesciunt quid faciunt mali.]

Ecclésiaste 5

   ¹ [Ne temere quid loquaris,
neque cor tuum sit velox ad proferendum sermonem coram Deo.
Deus enim in cælo, et tu super terram ;
idcirco sint pauci sermones tui.
   ² Multas curas sequuntur somnia,
et in multis sermonibus invenietur stultitia.
   ³ Si quid vovisti Deo,
ne moreris reddere :
displicet enim ei infidelis et stulta promissio,
sed quodcumque voveris redde :
   ⁴ multoque melius est non vovere,
quam post votum promissa non reddere.
   ⁵ Ne dederis os tuum ut peccare facias carnem tuam,
neque dicas coram angelo :
Non est providentia :
ne forte iratus Deus contra sermones tuos
dissipet cuncta opera manuum tuarum.
   ⁶ Ubi multa sunt somnia,
plurimæ sunt vanitates, et sermones innumeri ;
tu vero Deum time.]
   ⁷ [Si videris calumnias egenorum, et violenta judicia,
et subverti justitiam in provincia,
non mireris super hoc negotio :
quia excelso excelsior est alius,
et super hos quoque eminentiores sunt alii ;
   ⁸ et insuper universæ terræ rex imperat servienti.
   ⁹ Avarus non implebitur pecunia,
et qui amat divitias fructum non capiet ex eis ;
et hoc ergo vanitas.
   ¹⁰ Ubi multæ sunt opes,
multi et qui comedunt eas.
Et quid prodest possessori,
nisi quod cernit divitias oculis suis ?
   ¹¹ Dulcis est somnus operanti,
sive parum sive multum comedat ;
saturitas autem divitis non sinit eum dormire.]
   ¹² [Est et alia infirmitas pessima quam vidi sub sole :
divitiæ conservatæ in malum domini sui.
   ¹³ Pereunt enim in afflictione pessima :
generavit filium qui in summa egestate erit.
   ¹⁴ Sicut egressus est nudus de utero matris suæ, sic revertetur,
et nihil auferet secum de labore suo.
   ¹⁵ Miserabilis prorsus infirmitas :
quomodo venit, sic revertetur.
Quid ergo prodest ei quod laboravit in ventum ?
   ¹⁶ cunctis diebus vitæ suæ comedit in tenebris,
et in curis multis, et in ærumna atque tristitia.]
   ¹⁷ [Hoc itaque visum est mihi bonum,
ut comedat quis et bibat,
et fruatur lætitia ex labore suo
quo laboravit ipse sub sole,
numero dierum vitæ suæ
quos dedit ei Deus ;
et hæc est pars illius.
   ¹⁸ Et omni homini cui dedit Deus divitias atque substantiam,
potestatemque ei tribuit ut comedat ex eis,
et fruatur parte sua, et lætetur de labore suo :
hoc est donum Dei.
   ¹⁹ Non enim satis recordabitur dierum vitæ suæ,
eo quod Deus occupet deliciis cor ejus.]

Ecclésiaste 6

   ¹ [Est et aliud malum quod vidi sub sole,
et quidem frequens apud homines :
   ² vir cui dedit Deus divitias,
et substantiam, et honorem,
et nihil deest animæ suæ ex omnibus quæ desiderat ;
nec tribuit ei potestatem Deus ut comedat ex eo,
sed homo extraneus vorabit illud :
hoc vanitas et miseria magna est.
   ³ Si genuerit quispiam centum liberos,
et vixerit multos annos,
et plures dies ætatis habuerit,
et anima illius non utatur bonis substantiæ suæ,
sepulturaque careat :
de hoc ego pronuntio quod melior illo sit abortivus.
   ⁴ Frustra enim venit,
et pergit ad tenebras,
et oblivione delebitur nomen ejus.
   ⁵ Non vidit solem,
neque cognovit distantiam boni et mali.
   ⁶ Etiam si duobus millibus annis vixerit,
et non fuerit perfruitus bonis,
nonne ad unum locum properant omnia ?
   ⁷ Omnis labor hominis in ore ejus ;
sed anima ejus non implebitur.
   ⁸ Quid habet amplius sapiens a stulto ?
et quid pauper, nisi ut pergat illuc ubi est vita ?
   ⁹ Melius est videre quod cupias,
quam desiderare quod nescias.
Sed et hoc vanitas est, et præsumptio spiritus.
   ¹⁰ Qui futurus est, jam vocatum est nomen ejus ;
et scitur quod homo sit,
et non possit contra fortiorem se in judicio contendere.
   ¹¹ Verba sunt plurima,
multamque in disputando habentia vanitatem.]

Ecclésiaste 7

   ¹ [Quid necesse est homini majora se quærere,
cum ignoret quid conducat sibi in vita sua,
numero dierum peregrinationis suæ,
et tempore quod velut umbra præterit ?
aut quis ei poterit indicare
quod post eum futurum sub sole sit ?
   ² Melius est nomen bonum quam unguenta pretiosa,
et dies mortis die nativitatis.
   ³ Melius est ire ad domum luctus
quam ad domum convivii ;
in illa enim finis cunctorum admonetur hominum,
et vivens cogitat quid futurum sit.
   ⁴ Melior est ira risu,
quia per tristitiam vultus corrigitur animus delinquentis.
   ⁵ Cor sapientium ubi tristitia est,
et cor stultorum ubi lætitia.
   ⁶ Melius est a sapiente corripi,
quam stultorum adulatione decipi ;
   ⁷ quia sicut sonitus spinarum ardentium sub olla,
sic risus stulti.
Sed et hoc vanitas.
   ⁸ Calumnia conturbat sapientem,
et perdet robur cordis illius.
   ⁹ Melior est finis orationis quam principium.
Melior est patiens arrogante.
   ¹⁰ Ne sis velox ad irascendum,
quia ira in sinu stulti requiescit.
   ¹¹ Ne dicas : Quid putas causæ est
quod priora tempora meliora fuere quam nunc sunt ?
stulta enim est hujuscemodi interrogatio.
   ¹² Utilior est sapientia cum divitiis,
et magis prodest videntibus solem.
   ¹³ Sicut enim protegit sapientia, sic protegit pecunia ;
hoc autem plus habet eruditio et sapientia,
quod vitam tribuunt possessori suo.
   ¹⁴ Considera opera Dei,
quod nemo possit corrigere quem ille despexerit.
   ¹⁵ In die bona fruere bonis,
et malam diem præcave ;
sicut enim hanc, sic et illam fecit Deus,
ut non inveniat homo contra eum justas querimonias.
   ¹⁶ Hæc quoque vidi in diebus vanitatis meæ :
justus perit in justitia sua,
et impius multo vivit tempore in malitia sua.
   ¹⁷ Noli esse justus multum,
neque plus sapias quam necesse est,
ne obstupescas.
   ¹⁸ Ne impie agas multum,
et noli esse stultus,
ne moriaris in tempore non tuo.
   ¹⁹ Bonum est te sustentare justum :
sed et ab illo ne subtrahas manum tuam ;
quia qui timet Deum nihil negligit.
   ²⁰ Sapientia confortavit sapientem
super decem principes civitatis ;
   ²¹ non est enim homo justus in terra
qui faciat bonum et non peccet.
   ²² Sed et cunctis sermonibus qui dicuntur
ne accomodes cor tuum,
ne forte audias servum tuum maledicentem tibi ;
   ²³ scit enim conscientia tua
quia et tu crebro maledixisti aliis.
   ²⁴ Cuncta tentavi in sapientia.
Dixi : Sapiens efficiar :
et ipsa longius recessit a me,
   ²⁵ multo magis quam erat.
Et alta profunditas, quis inveniet eam ?]
   ²⁶ [Lustravi universa animo meo,
ut scirem et considerarem,
et quærerem sapientiam, et rationem,
et ut cognoscerem impietatem stulti,
et errorem imprudentium :
   ²⁷ et inveni amariorem morte mulierem,
quæ laqueus venatorum est,
et sagena cor ejus ;
vincula sunt manus illius.
Qui placet Deo effugiet illam ;
qui autem peccator est capietur ab illa.
   ²⁸ Ecce hoc inveni, dixit Ecclesiastes,
unum et alterum ut invenirem rationem,
   ²⁹ quam adhuc quærit anima mea,
et non inveni.
Virum de mille unum reperi ;
mulierem ex omnibus non inveni.
   ³⁰ Solummodo hoc inveni,
quod fecerit Deus hominem rectum,
et ipse se infinitis miscuerit quæstionibus.
Quis talis ut sapiens est ?
et quis cognovit solutionem verbi ?]